
مقدمه
کرهی زمین دارای ساختار لایهای میباشد، در این ساختار لایهای سنگها با ساختار و شکلهای گوناگونی وجود دارند. سنگها از موادی تشکیل شدهاند که به آنها کانی گفته میشود. کانیها موادی طبیعی، غیرآلی، جامد و متبلور میباشند که برای مطالعه سنگها باید کانیهای سازندهی آن را برسی کرد. اکثر سنگها از سه کانی کوارتز، فلدسپات و بیوتیت تشکیل شدهاند.
زمینشناسان و افرادی که در زمینهی سنگ فعالیت میکنند باید از تمام حواس خود برای مطالعهی سنگها استفاده کنند. باید به جزییات و تغییرات در سنگها توجه کافی داشته باشند تا بتوانند آنها را دقیق بشناسند.
صنایع سنگ یکی از صنایع روبه رشد و مهم در اقتصاد و شکوفایی کشور ما میباشد. پیشرفت تکنولوژی و فناوریهای جدید در این عرصه سرعت رشد جهانی این صنعت را در دنیا افزایش داده است. ایران یکی از ۵ کشور پیشتاز در زمینهی صنایع سنگی میباشد.
سنگها در رشتههای پزشکی، صنعتی، تزیینی، ساختمانی و غیره کاربردهای فراوان دارند.
در این مطلب به انواع سنگهای ساختمانی و استفاده از آنها در ساختمانسازی خواهیم پرداخت.
انواع سنگ
سنگ سفید
سنگ سفید ساختمانی یکی از سنگهای زیبا و شیک میباشد. این سنگ مصارف تزیینی بسیار دارد. سنگ سفید به دلیل رنگ صدفی و روشنی که دارد جلوهی خاصی را به فضا میدهد.
بسیاری از افراد از سنگهای سفید بهخاطر رنگ روشنی که دارد و کثیفی را در خود نشان میدهد استفاده نمیکنند، اما در مورد سنگ سفید شرایط متفاوت است. این سنگ جذب آب بسیار کمی دارد بههمین دلیل خاصیت لکهپذیری آن هم بسیار پایین است و لکهای قهوه و چای را نشان نخواهد داد.
از دیگر ویژگی مثبت این سنگها خاصیت سابپذیری بالایی که دارند است، همچنین در صورت خرابی و یا کثیفی به راحتی ترمیم و بازسازی میشوند.
تا سالهای اخیر تنها سنگ سفید در بازار سنگ ایران، سنگ سفید وارداتی از هرات افغانستان بود، اما قیمت تمام شده این سنگ بعد از واردات بسیار بالا بود، همچنین بهدلیل عدم استفاده درست از امکانات حین استخراج آن، سورتهای آن دقیق نبودند و نیاز به سورت کردن داشتند و اختلاف رنگی در آن به شدت وجود داشت، به همین سبب استفاده از آن نیز تنها محدود به فضاها و پروژههایی با متراژ پایین میشدند. این مشکلات با تولید سنگ سفید ساختمانی CPSبرطرف شدند و این سنگ در دسترس همگان قرار گرفت.
سنگهای سفید بسیار متنوعی در بازار وجود دارند، در بین این سنگها سنگ سفید مزایایی نسبت به دیگر سنگها دارد. به تعدادی از آنها در ادامه اشاره خواهیم کرد.
- قیمت مناسب
- سورت بودن سنگ سفید ساختمانی CPS
- تولید سنگ سفید CPS به هر میزان که لازم باشد
- استحکام بالا
- سابپذیری ، درخشندگی و براقیت بالا
- جذب آب بسیار پایین، مناسب برای محیطهای شلوغ و پر رفت و آمد
- خاصیت ضد باکتری (مناسب برای استفاده در کانتر آشپزخانه)
سنگ سفید
سنگ مشکی
این سنگ مشکی با رنگی بسیار جذاب از سنگهای پرطرفدار در زمینهی ساختمانسازی و همچنین زیباسازی محیط استفاده میشود. سنگ مشکی دارای رگهها و گلهای قابل تغییر طبق سلیقهی مشتری میباشد. سیاهی زمینه نیز تا حدودی میتواند پررنگ و یا کمرنگ شود.
سنگ مشکی ساختمانی
این سنگ علاوه بر جذابیت و زیبایی ظاهری، خواص مفید دیگری هم دارد. از اصلیترین آن میتوان به ضدباکتری بودن آن اشاره کرد، به همین دلیل استفاده از آن در محیطهای بهداشتی مانند کانتر آشپزخانه بسیار مناسب میباشد. خاصیت چرکتابی نیز از دیگر خواص این سنگ میباشد.
یکی از نکات قابل توجه در مورد سنگ مشکی بندکشی بین آن است. تولیدکنندگان این سنگ هنگام تولید مقداری از سنگ را آسیاب کرده و از پودر تهیه شده برای پرکردن درز میان سنگها استفاده میکنند، به همین دلیل درز بین آنها دیده نمیشود و زیبایی بیشتری نیز خواهد داشت.
از ترکیب سنگ مشکی با مکملهایش(رنگ قرمز، زرد و آبی) ترکیبات جذابی به دست میآید.
از دیگر موارد مصرف سنگ مشکی در لابی، آسانسور، کف، تابلو سنگ و پارکینگ میباشند.
سنگ طوسی
سنگ طوسی یا سنگ سیلور جز سنگهای مقاوم و مستحکم به حساب میآید. طیف رنگی این سنگ از طوسی تا سفید متفاوت است.
به دلیل استحکام بالا استفاده از این سنگ در نمای ساختمان و سنگ دیوار بسیار مناسب میباشد.
در شهرهایی که آلودگی هوا وجود دارد استفاده از این سنگ به عنوان نمای خارجی ساختمان توصیه میشود زیرا آلودگی و کثیفی را نشان نمیدهد و کمتر نیاز به مرمت و شستشوی آن میباشد.
سنگ طوسی در نمای خارجی ساختمان
سنگ مرمریت
سنگ مرمریت یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین سنگها در ساختمانسازی و دکوراسیون میباشد. گاه این سنگ با سنگ مرمر اشتباه گرفته میشود اما این دو سنگ به طور کل با یکدیگر تفاوت دارند.
سنگ مرمریت از سنگهای آینهای و براق میباشد که خاصیت سابپذیری بالایی نیز دارد. اما مقاومت در این سنگ آنقدر بالا نیست که بتوانند سنگ مناسبی برای نمای خارجی ساختمان باشد، زیرا در اثر تغییر شرایط جوی و آب و هوایی احتمال آسیب در آنها بالا میباشد.
سنگ مرمریت در انواع متفاوت
سنگ مرمریت ویژگیهای منحصر بهفردی دارد که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد.
- سطح صیقلی و جلادار
- طرح و رنگهای متنوع
- نصب آسان
- تخلخل کم
- سابپذیری عالی
- مقاومت سایشی، فشاری و خمشی بالا نسبت به سایر سنگهای ساختمانی مانند تراورتن
- مقاوم در برابر حرارت
- جذب آب بسیار پایین
- انتخاب مناسب و شیک برای فضای داخلی مانند کفپوش و دیوارپوش
- ذخایر غنی و فراوان در ایران
- رنگ ثابت بعد از گذشت سالها
اما این سنگ معایبی نیز دارد که به آنها به طور مختصر اشاره میکنیم.
- مقاومت کم در برابر مواد شیمیایی مانند اسید، مواد قلیایی و سایشی. ( به طور مثال اگر در سرویسهای بهداشتی و حمام از آنها استفاده شود، شستشو با مواد قوی و شیمیایی ممکن است به آنها آسیب بزند.)
- در برابر شرایط جوی و آب و هوایی متفاوت تغییر شکل و رنگ میدهد
- بعضی از مدلهای آن جذب آب بالایی دارند، به همین سبب اگر در نمای خارجی استفاده شوند آسیب میبینند.
- نسبت به سنگهای دیگر مانند گرانیت مقاومت پایینتری دارد به همین خاطر استفاده از آن در مکانهایی که رفت و آمد در آن زیاد است توصیه نمیشود.
به طور کل هرچقدر سنگ تراکم بالاتری داشته باشد کیفیت و دوام آن نیز بالاتر خواهد بود.
همانطور که گفته شد سنگ مرمریت در طرحها و رنگهای متفاوت در بازار وجود دارد. در ادامه به تعدادی از پرطرفدارترین و پرفروشترین آنها اشاره خواهیم کرد.
سنگ مرمریت
سنگ مرمریت سفید
سنگ مرمریت سفید دارای رنگی خاص و جذاب میباشد که در اکثر پروژههای ساختمانی کاربرد دارد.قیمت سنگ مرمیت سفید رابطهی مستقیمی با رنگ سفید آن دارد، به آن منظور که هرچقدر سنگ سفیدتر باشد کیفیت و قیمت آن نیز بالاتر خواهد بود.
این سنگ برای استفاده در نمای داخلی، دیوارهها، دیواره پارکینگ و راهپلهها مناسب میباشد.
سنگ مرمریت سفید
عوامل گوناگونی در قیمت سنگ مرمریت سفید تاثیر دارد.
- سفیدی بیشتر و یکدستی سنگ باعث بالا رفتن قیمت میشود
- سنگهایی که رگهها و فسیلهای کمتری داشته باشند، قیمت بالاتری دارند
- ضخامت و قیمت نیز با یکدیگر رابطه مستقیم دارند، بدین معنا که هرچقدر ضخامت بیشتر باشد، قیمت افزایش پیدا میکند
- ابعاد و برش بزرگتر باعث افزایش قیمت میشود
- نوع و کیفیت فرآوری در قیمت تاثیرگذار است.
سنگ مرمریت مشکی
سنگهای به رنگ مشکی در سالهای اخیر به سنگهای پرکاربرد و پرفروش تبدیل شدهاند. در میان این سنگها، سنگ مرمریت مشکی یکی از محبوبترینها میباشد. این نوع از سنگ مرمریت اصولا از مقاومت بالایی برخوردار است و در طرحهای گوناگون موجود میباشد.
کربن موجود در آن باعث بهوجود آمدن رنگ مشکی شده است. رنگ مشکی طبیعی آن به فضا زیبایی لوکسی را میدهد و استفاده از آن در دکوراسیون داخلی بسیار مناسب است.
علاوه بر زیبایی، قیمت این سنگ نسبت به سنگهای مشابه در بازار بسیار بهصرفه میباشد و برای خرید آن هزینهی زیادی احتیاج نیست.
از مکانهای مناسب برای نصب مرمریت مشکی میتوان به سرویس بهداشتی، حمام، لابی، کف ساختمان و غیره اشاره کرد. کفپوش لابی از مهمترین فضاهایی است که میتوان از این سنگ استفاده کرد.
ترکیب این سنگ با دیگر سنگهای زمینهی روشن باعث افزایش زیبایی محیط میشود. نمونهی سنگهایی که ترکیب مناسبی با سنگ مرمریت مشکی ایجاد میکنند میتوان به سنگ چینی ازنا و چینی قروه اشاره کرد.
سنگ مرمریت مشکی
عواملی چون ضخامت سنگ، نوع برش، رنگ و نوع آن در قیمت آن تاثیرگذارند.
همانطور که گفته شد سنگ مرمریت مشکی انواع گوناگونی دارد، اما در بین همهی طرحهایش، مرمریت مشکی تیهو از محبوبیت بسیاری برخوردار است. از دلایل این محبوبیت میتوان به سطح صاف و صیقلی، رنگ زمینهی مشکی با رگههای سفید اشاره کرد که فضا را بسیار لوکس و زیبا میکند.
از نکاتی که حین استفاده از مرمریت مشکی باید به آن توجه کرد، استفاده در فضاهای کوچک با نور کم میباشد، در چنین حالتی ممکن است فضا از حدی که هست کوچکتر به نظر برسد. برای حل این مشکل میتوان ترکیبی با مرمریت سفید یا کرم ایجاد کرد.
این سنگ معایبی نیز دارد که از بین رفتن رنگ دانههای آن با قرار گرفتن در برابر نور خورشید یکی از این موارد است.
معادن مرمریت مشکی در مناطق مختلف است اما از مهمترین آنها میتوان به معادن مشکی تیهو در پادگان، معادن لاشتر، مشکی نجفآباد، مشکی دهبید اشاره کرد.
سنگ مرمریت طوسی
همانطور که در بالا اشاره کردیم، ایران از نظر ذخایر سنگ مرمریت بسیار غنی میباشد. در سالهای اخیر نیز در معماری و طراحی اروپا استفاده از سنگهای طوسی و دودی بسیار رواج یافته است، معماران و طراحان ایرانی نیز به طریقیاستفاده از این رنگها را در ساختمانسازی و دکوراسیون داخلی افزایش دادهاند. یکی از محبوبترین و بهترین سنگهای طوسی، سنگ مرمریت طوسی میباشد.
از مهمترین عوامل تاثیرگذار در قیمت مرمریت طوسی نوع معدن استخراجی آن میباشد. به طور مثال سنگ اسلبلاشتر با سنگ اسلبپرشین سیلک قیمتهای متفاوتی دارند. کیفیت و نوع فرآوری نیز در قیمت آن تاثیرگذار است.
سنگ مرمریت طوسی
سنگ مرمیت طوسی دارای دو نوع و مدل میباشد که در ادامه به توضیح دربارهی این سنگها خواهیم پرداخت.
سنگ مرمریتلاشترطوسی
سنگ لاشتر یکی از معروفترین و پرفروشترین سنگهای طبیعی در جهان میباشد. سنگ لاشتر که از خانوادهی مرمریت میباشد رنگ پسزمینهی طوسی/مشکی بسیار جذاب و خیرهکنندهای دارد.
سنگ مرمریتلاشتر شباهت بسیار زیادی به سنگ پیترا گری ایتالیا دارد.
خاستگاه اصلی این سنگ ایران، شهر اصفهان میباشد. سنگ لاشتر جز سنگهای صادراتی به تمام دنیا میباشد. همچنین در سالهای اخیر کشورهایی مانند چین، ایتالیا و ترکیه این سنگ را تولید میکنند.
سنگ مرمیت لاشتر
این سنگ در زمینههای اصلی طوسی، مشکی،طوسی مشکی و همچنین طوسی خاکستری وجود دارد. خطوط نامنظم سفید موجود بر روی سنگ باعث جذابیت آن شده است.
سنگ لاشتر فرآوریهای گوناگونی برای مصارف متفاوت دارد.
بهدلیل سطح صیقلی سنگ لاشتر استفاده از آن در کف فضاهای عمومی مانند سینما، لابی، کافیشاپ و در محیطهای مسکونی نیز مانند سرویس بهداشتی و حمام مناسب میباشد. اگر برش آن بهصورت اسلب و تایل باشد برای دیواره داخلی و پله کاربرد دارد. برش تامبل برای سنگفرش محوطه و نمای بیرونی کاربرد دارد.
قیمت سنگ لاشتر به عواملی مختلفی بستگی دارد. یکدستی سنگ و سورت بودن باعث افزایش قیمت میشود.
همچنین ضخامت بیشتر باعث میشود قیمت نیز بیشتر شود. ابعاد و اندازهی بزرگتر در تمامی سنگها قیمت را
بالا میبرد. کیفیت فرآوری سنگ نیز در کیفیت نهایی سنگ و قیمت آن تاثیرگذار است.
مرمریتپرشین سیلک
این سنگ به نام سنگ امپرادور معروف است.زمینهی اصلی آن طوسی خاکستری و طوسی روشن میباشد. در این طرح از سنگ مرمریت خطوط نامنظم و عنکبوتی سفید دیده میشود.
این رنگ از سنگ در معماری و طراحی کشورهای اروپایی بیشتر در آشپزخانه و کف ساختمان استفاده میشود. این نوع از مرمریت نیز به دلیل شباهت بسیار به نمونهی خارجی بسیار محبوب شده است.
خاستگاه اصلی این سنگ در ایتان استان فارس میباشد.
سنگ اسلب پرشین سیلک
نوع فرآوری این سنگ عموما به شکل اسلبو تایلمیباشد و طبق اصول و قواعد استاندارد صادراتی فرآوری میشود.
قیمت آن نیز به نوع برش و فرآوری آن بستگی دارد. از دیگر عوامل موثر در قیمت میتوان به تراکم بالا، سابپذیری عالی، جذب آب بسیار پایین، مقاومت سایشی و تخلخل مناسبو رنگ خاص آن اشاره کرد.
محدودیتی که در استفاده از این سنگ وجود دارد، استفاده از آن در پروژههای بزرگ است. این سنگ به تعداد محدودی استخراج، تولید و فرآوری میشود، میزان تقاضای بالا و صادرات این سنگ باعث محدود شدن عرضهی آن میگردد.
موارد استفاده از این سنگ عموما در فضای داخلی ساختمان، سنگفرش، سنگ دیوار، پله و زیرپله، دیوارههای
آسانسور، هتلها و پروژههای لوکس میباشد.
از بزرگترین ویژگیهای این سنگ یکنواختی و همخوانی با دیگر سنگها میباشد، این خاصیت در فضاها و محیطهای بزرگ بیشتر دیده میشود
سنگ مرمریتهرسین
سنگ مرمریتهرسین بهدلیل گرما و شکوهی که به فضای محیط میبخشد بیشتر در محیط داخلی از آن استفاده میشود. از این سنگ به عنوان سنگ راهپله، کف ساختمان، بدنه، پارکینگ و غیره استفاده میشود.
سنگ مرمریتهرسین رنگهایی چون کرم، کرم روشن، بژ و استخوانی روشن دارد. این سنگ خاصیت سابپذیری و براقیت بالایی نسبت به دیگر سنگها دارد.
سنگ مرمریتهرسین جز سنگهای صادراتی، بهخصوص به کشورهای ایتالیا، چین و کشورهای حوزه خلیج فارس میباشد.
سنگ مرمریت هرسین
سنگ چینی
سنگ چینی یا سنگ کریستال از خانوادهی سنگ مرمریت میباشد.این سنگها تودههای آهک و دولومیتی میباشند که در اثر هوا و فشار دگرگون شدهاند. سنگهای چینی بلورهای درشتی دارند که همین بلورها وجه تمایز آنها با سنگهای آهکی میباشد.
تنوع رنگی در سنگهای چینی زیاد نیست و بیشتر آنها در رنگها سفید و یا سفید با هالههای زرد میباشند.
در گذشته از سنگهای چینی به دلیل رنگ روشنی که دارند در مناطق گرمسیر بیشتر استفاده میشدند، اما
بهدلیل کاهش تقاضا، استخراج آن در دهههای گذشته بسیار کم شد. تمایل بیشتر افراد به رنگهای تیره را در
ساختمانسازی میتوان دلیل اصلی کاهش تقاضا دانست.
سنگ چینی
سنگ چینی ازنا
سنگ چینی ازنا یکی از باکیفیتترین و بهترین مدلهای سنگ چینی میباشد. این سنگ کمترین میزان رگه و پیچ را دارد.
این سنگ در پوشش کف دیوار و پلهها استفاده میشود.
از مزایای سنگ چینی ازنا میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- طرح یکنواخت با رگهها کم و زیبا
- جذب آب پایین
- سابپذیری بالا و رنگ روشن
- مناسب برای برشهای اسلب و بوک مچ و فرومچ
از معایب این سنگ نیز میتوان به قیمت بالای آن اشاره کرد.
سنگ چینی ازنا
سنگ چینی نیریز
این سنگ در گذشته بسیار مورد استفاده بوده است. طرح این سنگ با زمینه سفید و با رگههای مشکی میباشد.
بهدلیل داشتن بلورهای ریز و سطح کریستالی این سنگ سابپذیری بالایی دارد. از دیگر ویژگیهای مثبت سنگ چینی نیریز جذب آب پایین، مقاومت سایشی و فشاری بالا میباشد. فناوری اصلی این سنگ بهصورت اسلب میباشد و در کف سالنهای مجلل، تالارها و لابی استفاده میشود.
معدن اصلی سنگ چینی نیریز در استان فارس، نزدیکی شهرستان نیریزمیباشد.
سنگ چینی الیگودرز
این سنگ عمدتا به عنوان سنگ کف و دیوارههای لابی و سنگ کف سالنهای مجلل و تالارها استفاده میشود.
این سنگ به صورت اسلب برش داده میشود.
سنگ کریستال سفید الیگودرز، سنگی کریستالی است که دارای زمینهی سفید با خطوط نامنظم طوسی و مشکی
سنگ چینی نیریز
است. انعکاس نور در این نوع سنگ چینی بسیار مناسب است و جز سنگهای جذاب کریستالی ایران و دنیا میباشد. استفاده از این سنگ در محیطهای کمنور باعث براقیت و شفافیت آن میشود و فضا را زیبا میکند.
سنگ چینی الیگودرز
سنگ بادبر
سنگ بادبر به سنگهایی گفته میشود که کارگران حین استخراج با پتک تلاش میکنند به آن شکل مکعب یا مستطیل بدهند و در مراحل بعدی نیز در کارگاههای برش به آن شکل چهار گوش میدهند. استفاده از این سنگها به دیوار نظم میدهد و درزهای آن را نیز میپوشاند. بعضی از این نوع سنگها دارای استحکام بالا و طراحی زیبایی میباشند که جز پرفروشترین سنگهای بازار به حساب میآیند.
نمای خارجی ساختمان با استفاده از سنگ بادبر
امروزه از سنگهای بادبر در نمای خارجی ساختمانهای تجاری و مسکونی استفاده میشود. با به روز شدن تجهیزات و ماشینآلات سنگبری طرحهای جدید و مدرنی از این سنگها وارد بازار میشوند و استفاده از آنها نیز افزایش پیدا میکند.